“Een witte hond met zwarte vlekken/stippen”. Als je deze omschrijving aan 100 willekeurige personen geeft, weet ongetwijfeld 98% van deze groep aan te geven om welke hond het gaat. Het gaat hierbij uiteraard om de Dalmatiër. Dit ras werd door de Disney Film 101 Dalmatiërs onwijs populair.
De populariteit van deze film heeft het ras niet al te veel goed gedaan. Op het moment dat hondenrassen in grote getale gefokt worden, gaat dat vaak ten koste van de gezondheid. Dat is, spijtig genoeg, ook het geval (geweest) bij de Dalmatiër. In de afgelopen jaren is echter weer een positieve verandering in het fokbeleid zichtbaar, waardoor de huidige Dalmatiërs qua karakter alweer een stuk dichter bij hun oorspronkelijke voorouders staan. Op het moment dat jij een Dalmatiër in huis rond hebt lopen, geniet je jarenlang van een vriendelijke en prachtige hond. Een gemiddelde Dalmatiër wordt 10 tot 13 jaar oud.
Samenvatting Dalmatiër
Dit zijn de belangrijkste eigenschappen van de Dalmatiër.
1. Uiterlijke kenmerken
Het belangrijkste uiterlijke kenmerk van een Dalmatiër is uiteraard de vacht. De witte vacht met de zwarte vlekken/stippen heeft, mede door de Disney film, een cultstatus verkregen. Een kenner ziet echter dat een Dalmatiër véél meer unieke uiterlijke kenmerken heeft dan alleen deze vacht. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar het lichaam van een Dalmatiër; weinig andere hondenrassen hebben zo’n fraai en gestroomlijnd lichaam.
De brede kop van een Dalmatiër heeft een opvallend lange snuit. Deze snuit is lang, maar is niet spits; dat is een combinatie die je niet al te vaak ziet bij hondenrassen. De hoog aangezette oren worden altijd hangend gedragen en zijn opvallend breed. In veel gevallen zijn de oren donker gekleurd, maar dat is geen “zekerheidje”. Verder vallen aan zijn kop de ronde ogen op; de vorm van deze ogen is subliem te noemen.
De lange hals staat in een fraaie lijn met de brede kop en is relatief lang. Uiteindelijk loopt de hals over in de rechte en krachtige rug. Deze rug, en de rest van zijn lichaam, is niet alleen sierlijk, maar ook nog eens krachtig. Mede door deze rug is een Dalmatiër onwijs behendig en snel. Aan het einde van de rechte rug is een opvallende staart te vinden. De staart van een Dalmatiër wordt soms recht naar achter gedragen, terwijl de staart in ruststand eigenlijk altijd hangend gedragen wordt. De staart kent aan het begin een brede aanzet, maar wordt steeds smaller. Aan het einde is uiteindelijk een licht opgaande punt te vinden.
Qua vacht bestaan er eigenlijk maar twee variaties. Laten we vooropstellen dat een Dalmatiër altijd wit als hoofdkleur heeft, maar de vlekken/stippen op de vacht zijn óf zwart óf bruin. Over het algemeen is de zwarte variant populairder; mogelijk is dat te danken aan de film 101 Dalmatiërs. Opvallend aan de vacht is verder dat de vlekken/stippen nagenoeg allemaal dezelfde vorm hebben. Mede dankzij dit uiterlijke kenmerk hebben de meeste Dalmatiërs een symmetrisch uiterlijk. Overigens is de vacht glad, hard en kort van structuur.
2. Gedrag
In de inleiding van dit artikel besproken we in het kort de populariteit van dit ras. Door de welbekende Disney film werd dit ras opeens onverantwoord populair. Die populariteit zorgde ervoor dat de honden op een verkeerde manier gefokt werden, waardoor uiteindelijk het gedrag van de Dalmatiërs in het gedrang kwam. Veel Dalmatiërs gingen opeens nerveus en agressief gedrag vertonen, terwijl die karaktereigenschappen van nature níet bij een Dalmatiër hoorde.
Verschillende fokkers en instanties zijn de afgelopen jaren bezig geweest met het verbeteren van het fokbeleid. Dit heeft ervoor gezorgd dat de honden weer meer en meer het karakter van hun voorouders hebben. In dit karakter horen termen als vriendelijkheid, eigenwijsheid en intelligentie centraal te staan.
Laten we aftrappen met de eerste term; vriendelijkheid. Een Dalmatiër is een hond die van nature niemand pijn zou doen. Hij is erg aanhankelijk richting zijn baasje, maar is ook goed in de omgang met andere mensen. Zelfs met kleine kinderen en huisdieren is hij uiterst vriendelijk. Het is eigenlijk een hond die geen vlieg kwaad doet en juist die karaktereigenschap was een tijdje uit het karakter van de Dalmatiërs verdwenen.
Dé 12-delige musthave puppy checklist
Door zijn intelligentie en eigenwijsheid heb je soms wel een zware kluif aan een Dalmatiër. Het is namelijk geen hond die je op een snelle manier allerlei commando’s aan kunt leren. Nee, het is wél een hond die zelf graag de regels invult en zijn eigen intelligentie wilt gebruiken. Dit is dan ook een belangrijk aandachtspunt tijdens de opvoeding, waarover je later meer leest in dit artikel.
Over het algemeen is een Dalmatiër een onwijs fraaie hond. Je krijgt van zijn prachtige uiterlijk direct een glimlach op jouw gezicht, maar ook door zijn vrolijke en speelse gedrag. Het is een hond die altijd in is voor een geintje en zelf graag plezier maakt. Hij vindt het daarom ook heerlijk om veel activiteiten met zijn baasje te ondernemen, om het centrale middelpunt in een gezin te zijn en om het voor iedereen zo aangenaam mogelijk te maken. Op dat vlak komt zijn intelligentie ook prima van pas.
Tot slot is het opvallend dat een Dalmatiër behoorlijk gevoelig is. Op het moment dat zijn baasje bedroefd is, neemt hij dat bedroefde gevoel al snel over. Aan de andere kant betekent dit ook dat een Dalmatiër behoorlijk beïnvloed kan worden door druk gedrag, bijvoorbeeld van een jong kind. Binnen zijn karakter is dit zeker één van de belangrijkste eigenschappen waar je goed rekening mee moet zien te houden.
3. Verzorging
De prachtige vacht van een Dalmatiër vraagt niet al te veel verzorging. Aangezien de haren kort en glad zijn, is het wel aan te raden om af en toe een rubberen borstel over zijn vacht heen te halen. Met die borstel kun je loszittende haren verwijderen, terwijl je zijn vacht hierdoor ook laat glanzen. Het advies is daarbij ook om regelmatig de vacht van de Dalmatiër goed te wassen; gebruik daarvoor uitsluitend de juiste hondenshampoo.
Door de jaren heen heeft dit ras met meerdere gezondheidsproblemen te maken gehad. Dat heeft eveneens alles te maken met de onverantwoorde populariteit na de Disney film 101 Dalmatiërs. Gelukkig is dit ras in de afgelopen jaren weer een stuk gezonder geworden, maar je moet alsnog rekening houden met enkele gezondheidsproblemen.
Zo is het een feit dat relatief veel Dalmatiërs kampen met doofheid. Deze doofheid komt al op jonge leeftijd aan het licht, aangezien deze doofheid genetisch bepaald is. Op het moment dat een Dalmatiër pup geboren wordt, is dit één van de eerste gezondheidszaken die getest worden. Een Dalmatiër kan vanaf de geboorte aan beide oren doof zijn, maar het is ook mogelijk dat hij aan slechts één oor doof is.
Verder loopt dit ras een verhoogd risico op de vorming van blaasstenen. Dit gezondheidsprobleem ontstaat doordat een Dalmatiër een hoge zuurgraad in zijn urine heeft. Om dit probleem zoveel mogelijk tegen te gaan c.q. te voorkomen, is het advies om hem veel te laten drinken. Ook natvoer kan ervoor zorgen dat de kans op dit probleem geminimaliseerd wordt.
Tot slot heeft dit ras relatief veel last van heupdysplasie. Bij deze aandoening sluiten de onderdelen in het gewricht niet meer goed op elkaar aan, waardoor de hond veel pijn ervaart. De onderdelen in het gewricht slijten bovenmatig snel en dat zorgt er ook voor dat de Dalmatiër mank gaat lopen. Observeer dus regelmatig het loopje van jouw Dalmatiër en kom – indien noodzakelijk – tijdig in actie.
4. Opvoeding
Het opvoeden van een Dalmatiër kent zeker de nodige haken en ogen. Je moet namelijk rekening houden met het feit dat het geen “slaafse” hond is, dat hij graag zijn intelligentie gebruikt en dat hij behoorlijk gevoelig is.
Het eerste advies dat we kunnen geven, is om een Dalmatiër nóóit met de harde hand op te voeden. Hij heeft juist liefdevolle aandacht, een aai over zijn bol en duidelijke aanwijzingen nodig. Deze duidelijke aanwijzingen kun je echter op een liefdevolle manier geven, in plaats van met stemverheffingen en wilde armgebaren. Gezien zijn gevoeligheid is dit zeker een onwijs belangrijk aandachtspunt tijdens de opvoeding van hem.
Ook moet je rekening houden met het feit dat hij tijdens zijn eerste levensweken en –maanden niet altijd even goed luistert. Het gezegde “Oost Indisch Doof” is zeker van toepassing op een Dalmatiër; soms hoort hij alleen wat hij wilt horen. In dit gedrag zit overigens niks kwaads vanuit hem. Hij wil er op deze manier alleen maar voor zorgen dat hij heerlijk kan rennen en kan puberen. Deze pubertijd houdt vaak aan tot een leeftijd van 3 jaar; ook dat is een belangrijk aandachtspunt bij het opvoeden van een Dalmatiër.
Tot slot is het advies om hem op jonge leeftijd in contact met andere honden te laten komen. Van nature kan hij ietwat terughoudend zijn naar andere honden, terwijl met name de reuen zich ook graag willen laten gelden ten opzichte van andere honden. Bij het bespreken van zijn karakter gaven we aan dat het een uiterst vriendelijke hond is, maar dat verdwijnt als sneeuw voor de zon op het moment dat hij in aanraking met andere honden komt. Hij kan op dat moment zelfs agressief gedrag gaan vertonen. Door hem op jonge leeftijd in contact met andere honden te laten komen, voorkom je dit agressieve gedrag.
5. Beweging
In het verleden werd een Dalmatiër veelvuldig ingezet als jachthond. Een huidige Dalmatiër heeft daardoor nog steeds jachtinstinct, maar is bovenal op zoek naar voldoende beweging. Met dank aan zijn gespierde en gestroomlijnde lichaam is het een hond met een ongekend uithoudingsvermogen. Hij vindt het onwijs leuk om dit uithoudingsvermogen aan te spreken en om bijvoorbeeld lange stukken te wandelen, naast jouw fiets mee te rennen of om te zwemmen.
Tijdens deze activiteiten kan het altijd voorkomen dat hij zijn eigen plan gaat trekken. Met zijn intelligentie en nieuwsgierigheid komt hij ongetwijfeld voor situaties te staan waar hij vooraf niet over nagedacht had. Juist dat avontuurlijke vindt een Dalmatiër onwijs leuk; rem dat dus niet af en geef hem dagelijks de benodigde beweging.
Let wel goed op tijdens warme dagen. Hij is niet altijd goed in staat om zijn lichaamstemperatuur naar beneden te krijgen op dergelijke dagen. Voorkom daarom lange wandelingen, oververhitting ligt al snel op de loer. Let bovendien altijd goed op de bewegingen die hij maakt; voorkom zoveel mogelijk scherpe bochten en abrupte bewegingen. Dergelijke bewegingen kunnen de totstandkoming van heupdysplasie in het zadel helpen.
6. Geschiedenis
Over de exacte oorsprong van de Dalmatiër doen verschillende verhalen de rondte. Sommige beweren dat dit ras afkomstig is uit Dalmatië; een streek in Kroatië. Andere geven echter aan dat dit ras vernoemd is naar de Dalmatica; dat was een priestergewaad van de voormalige Rooms-Katholieke erediensten. Tot op heden valt echter niet met 100% zekerheid vast te stellen waar de geschiedenis van dit ras nou écht begonnen is.
Waar men wel met zekerheid over spreekt, is het feit dat de Engelse en Franse adel onwijs gek waren op dit ras. Zij gebruikten de Dalmatiërs onder meer voor het bewaken van het erf en voor het begeleiden van koetsen. Met de opvallende vacht waren de Dalmatiërs destijds qua uiterlijk ook al zeer geliefd.
Met de komst van de Disney film 101 Dalmatiërs is er behoorlijk veel veranderd voor dit ras. De onverantwoorde en ongekende populariteit door deze film heeft het ras geen goed gedaan, maar die schade wordt beetje bij beetje ingehaald. De hedendaagse Dalmatiërs worden weer op de juiste manier gefokt, waardoor je van een vriendelijke, intelligente en vrolijke hond gaat genieten. Een hond waar je ongetwijfeld veel leuke avonturen mee gaat beleven.
