De Stabij, ook wel Friese Stabij en Stabyhoun genoemd, is een rasechte Nederlandse hond. Dit hondenras is van origine afkomstig uit Friesland en is één van de 11 hondenrassen die van origine uit Nederland komen. Dit ras weet zich door een uniek karakter én een unieke uitstraling echter op een fraaie manier te onderscheiden. Mede daarom is de Stabij redelijk populair geweest in Nederland, maar hedendaags is het ras relatief zeldzaam te noemen.
Voor de geschiedenis van dit ras moeten we terug naar het begin van de 19e eeuw. Vanaf die periode werd dit ras in Friesland veelal als mollenvanger ingezet, maar ook voor het jagen op onder meer vogels en vossen. Hieruit blijkt eigenlijk al direct dat we te maken hebben met een ware alleskunner. De Stabij is inderdaad een veelzijdige hond die tegenwoordig voornamelijk als gezinshond dient. Toch zijn er her en der nog steeds baasjes die hun Stabij als een jachthond gebruiken. Wij kunnen dat wel begrijpen; deze honden zijn snel, hebben een subliem jachtinstinct en zijn blind te vertrouwen.
Mocht je het trotse baasje van een Stabij zijn/worden, dan kun je ook rekenen op een lang en gelukkig leven. Een gemiddelde Stabij is namelijk behoorlijk gezond te noemen; een gemiddelde leeftijd van 13 á 14 jaar is dan ook passend bij dit ras.
Samenvatting Stabij
Dit zijn de belangrijkste eigenschappen van de Stabij.
1. Uiterlijke kenmerken
Als we naar het verleden kijken, kunnen we constateren dat de Stabij in het verleden als een allrounder ingezet werd. Dit was niet alleen mogelijk door zijn gedrag en door zijn jachtinstinct, maar ook door zijn bouw. Een Stabij heeft namelijk een gemiddelde bouw, een gespierd lichaam en atletische poten. Dankzij zijn lichaamsbouw is hij in staat om op lastig te bereiken te plekken te komen, om hard te rennen en hij beschikt ook over het nodige uithoudingsvermogen.
De schofthoogteDe hoogte vanaf de grond tot aan de bovenkant van de rug, gemeten bij de voorpoten.X van een Stabij ligt tussen de 46 en 55 centimeter. Een reu is daarbij vaak enkele centimeters groter; de gemiddelde schofthoogte van een reu komt uit op zo’n 53 centimeter. De gemiddelde schofthoogte van een teef komt uit op zo’n 50 centimeter. Het zijn dus niet al te kleine honden, maar het zijn ook zeker geen reuzen. Dat is ook terug te zien in het gewicht van een Stabij; het gewicht schommelt tussen de 20 en 25 kilogram. Ook hierbij geldt dat de reu zwaarder is dan een teef.
De kop van een Stabij is niet al te breed, maar mag volgens de fokstandaard ook niet smal zijn. Met dank aan de korte overgang tussen de snuit en de schedel heeft hij in ieder geval een zeer kenmerkende kop. Ook de ogen zijn kenmerkend; deze ogen staan behoorlijk ver uit elkaar geplaatst en hebben meestal een opvallende bruine kleur. De oren worden door de Stabij langs zijn kop gedragen en zijn behoorlijk laag aangezet. De oren zelf zijn dus niet super lang, maar met name door de lage aanzet wordt een groot gedeelte van de zijkant van zijn kop bedekt door de oren.
Zijn fraaie kop loopt over in een sierlijke hals. Deze hals mondt uiteindelijk uit in een rechte en lange rug. Opvallend is daarbij dat zijn rug nogal evenwichtig oogt; zijn hele bouw is daardoor eigenlijk sierlijk te noemen. Ook opvallend is dat hij – door zijn lange rug – meer lang dan hoog is. Aan het einde van de lange rug is een lange staart te vinden. In ruststand draagt een Stabij deze staart omlaag, terwijl de staart tijdens een actieve bezigheid ietwat omhoog gedragen wordt.
De vacht van een Stabij is sluik en halflang. Je ziet een Stabij sowieso nóóit krullend haar hebben. De kleur van de vacht is meestal zwart in combinatie met witte aftekeningen. Deze aftekeningen zijn echter niet volledig wit, maar worden aangeduid als “spikkel” of “schimmel”. Het is ook nog mogelijk dat de vacht oranje of bruin is; één van die kleurstellingen kom je echter een stuk minder vaak tegen.
2. Gedrag
Niet alleen door zijn uiterlijke kenmerken is de Stabij zeer geliefd, maar ook door zijn gedrag. Een Stabij staat namelijk bekend als een lieve, loyale, slimme en rustige hond. Binnen een gezin is hij behoorlijk gehecht aan zijn gezinsleden, waarbij hij het ook heerlijk vindt om veel aandacht te krijgen. Zolang hij positieve aandacht krijgt, heb je eigenlijk geen kind aan een Stabij.
Dé 12-delige musthave puppy checklist
Dat komt ook doordat dit ras behoorlijk zelfstandig is. Als hij doorheeft dat jij behoorlijk druk bent, weet hij zichzelf ook prima te vermaken. Ook ligt hij zonder al te veel morren een hele middag te relaxen in zijn hondenmand, zolang hij maar weet dat hij binnenkort weer aandacht van je gaat krijgen. Dit is overigens wel iets wat je aan moet leren; tijdens de opvoeding is dit één van de belangrijkste aandachtspunten.
Je moet wel goed rekening houden met zijn gevoelige aard. Hij is relatief gevoelig voor stemmingswisselingen van zijn baasjes, maar ook voor nieuwe dingen die op zijn pad komen. Ook als er onverwachte dingen gebeuren, heeft hij even de tijd nodig om te schakelen. Dit geldt echter niet voor alle Stabijs, aangezien er ook verhalen bestaan van honden binnen dit ras die nogal koppig zijn.
In een gezin is het in ieder geval een allemansvriend. Hij gaat goed met iedereen om en kan ook goed met kinderen omgaan. Je moet echter een Stabij nooit met een kind alleen laten; dat geldt overigens sowieso voor alle andere hondenrassen. Mocht zich mogelijk gevaar voordoen, is hij in ieder geval de eerste die jou komt beschermen. In dat geval is hij behoorlijk moedig en komt zijn waakse karakter naar boven.
Buitenshuis moet je goed rekening houden met zijn terughoudende karakter. Hij gaat op zich prima met andere honden om, maar daarvoor is wel een goede socialisatie op jonge leeftijd nodig. Ook moet je goed rekening houden met kleine dieren die op straat rondlopen; deze kleine dieren kunnen het jachtinstinct van de Stabij namelijk oproepen. Als dat het geval is, gaat hij geheel zelfstandig op jacht. Wees hier dan ook alert op.
3. Verzorging
Heeft een Stabij veel verzorging nodig? Nee, dat valt op zich wel mee. Het advies is om zijn vacht ongeveer één keer per week goed te borstelen. Daarbij is het aan te raden om met name veel tijd te besteden aan de lichaamsdelen waar zijn vacht een stuk langer is; dat is het geval rondom zijn oren, bij zijn oksels en aan de achterkant van zijn poten. Mocht het nodig zijn, dan kun je hier ook lange haren wegknippen.
Verder is het prettig dat de vacht van een Stabij vrij van nare geurtjes is. Het is in de basis niet nodig om hem vaak te wassen. Wel is het verstandig om zijn gebit regelmatig te poetsen, om zijn nagels bij te knippen en om zijn oren goed schoon te houden.
De ervaring leert ons dat dit een relatief gezond ras is, maar dat dit ras wel last heeft van enkele veelvoorkomende aandoeningen. Het gaat hierbij onder meer om epilepsie, Cerebrale Dysfunctie en persisterende ductus arteriosus. Bij de laatstgenoemde aandoening is er sprake van een open verbinding tussen de slagader en de longslagader. Deze aandoening komt voor bij puppy’s die net geboren zijn; een dierenarts is in staat om deze open verbinding alsnog dicht te maken.
Bij epilepsie ontstaat er eigenlijk kortsluiting in de hersenen, waardoor de Stabij zijn lichaam niet meer onder controle heeft. De kans is groot dat hij omvalt en allerlei schokkende bewegingen gaat maken. Het advies is om hem op dat moment met rust te laten en nadien de dierenarts in te schakelen. Bij Cerebrale Dysfunctie is er sprake van een stoornis in de hersenen. Deze stoornis is zichtbaar in de eerste 6 weken van zijn leven; onder meer het lopen in rondjes of het achteruit lopen gaat door deze stoornis bijzonder lastig. In veel gevallen moet een Stabij met deze aandoening na enkele maanden ingeslapen worden; spijtig genoeg worden de symptomen alleen maar erger.
4. Opvoeding
Bij het opvoeden van een Stabij moet met name consequentie centraal staan. Dit ras is namelijk zelfstandig, intelligent én leergierig. Als hij op een inconsequente wijze opgevoed wordt, gaat hij zijn eigen regels verzinnen. Door zijn intelligentie en zelfstandigheid is hij daar prima toe in staat. Zorg daarom voor duidelijke regels, volg deze regels strikt op en voorzie hem daarmee van de gewenste duidelijkheid.
Over het algemeen is een Stabij een snelle leerling. Hij pakt relatief snel nieuwe commando’s en regels op, maar hij moet er wel het nut van inzien. Door hem op een positieve manier op te voeden, weet je hem echter al snel enthousiast te maken. Beloon daarom het goede gedrag, geef hem veel positieve aandacht en ga hem absoluut niet straffen. Je kunt hem het beste straffen door hem even te negeren; aangezien hij behoorlijk aanhankelijk is, is dat pijnlijk voor hem.
Tot slot is het advies om hem op jonge leeftijd goed te laten socialiseren. Daarmee weet je zijn terughoudende gedrag ten opzichte van andere honden te verbeteren, waardoor hij veel plezier met andere honden kan gaan maken. Je hoeft hierbij niet bang te zijn voor agressie; een Stabij is namelijk nooit agressief. Ook is het verstandig om hem af en toe alleen thuis te laten en dat gaandeweg uit te breiden. Een Stabij vindt het namelijk in het beginsel lastig om alleen thuis te zijn, maar went hier op zich redelijk snel aan. Ook dat verdient dus de nodige aandacht tijdens de opvoeding.
5. Beweging
In het verleden werd een Stabij voor allerlei verschillende doeleinden ingezet. Veel van deze doeleinden hadden echter één gemeenschappelijk kenmerk; de Stabij was veelvuldig in beweging. Mede daarom heeft dit ras momenteel nog steeds veel behoefte aan beweging. Ga meerdere keren op een dag met hem lopen en laat hem bij voorkeur loslopen. Doe dat echter wel pas als je de volledige controle over hem hebt. Door zijn jachtinstinct is het anders goed mogelijk dat je hem binnen de kortste keren kwijtraakt.
Verder vindt hij het ook heerlijk om te zwemmen, om te apporteren en om andere spelletjes te spelen. Zolang hij deze spelletjes met jou mag spelen, vindt hij het al snel goed. Hij is namelijk behoorlijk aan zijn baasje gehecht en doet daarom ook graag dingen samen met zijn baasje. Besteed daarbij ook veel aandacht aan “mentale beweging”; daarmee weet je zijn hersenen scherp te houden en voorkom je onder meer verveling.
6. Geschiedenis
Hoe de Stabij ooit tot stand gekomen is, is niet met zekerheid te zeggen. Meerdere experts denken dat hij afkomstig is van de spaniëls. Dat is goed mogelijk, aangezien de spaniëls in het verleden door Spanjaarden naar ons land meegenomen werden. Tegelijkertijd vertoont dit ras ook veel overeenkomsten met de Münsterländer en de Drentsche Patrijshond.
In het verleden werd dit ras in ons land als een ware allrounder ingezet. Het bewaken van een erf, het jagen op mollen, het jagen op groot wild of het vermaken van een gezin. Voor al deze doeleinden werd een Stabij met het nodige succes ingezet. Mede daardoor is dit ras lange tijd in Nederland populair geweest, maar hedendaags is het ras een stuk zeldzamer te noemen. Jaarlijks worden tussen de 300 en 400 nieuwe Stabijs geboren.
Mocht jij een Stabij in huis rond hebben lopen, ben je verzekerd van een super leuke hond. Hij doet geen vlieg kwaad, hij onderneemt graag activiteiten met zijn baasje en hij zorg voor het nodige plezier. Al met al een hond waar je jarenlang onwijs veel plezier aan/mee kunt beleven.
goedemorgen, wij hebben een fantastische friese stabij, genaamd Jip. De leukste liefste mooiste slimste aanhankelijkste hond die we ooit gehad hebben!.
De laatste weken, is Jip op sloop missie….; zij verscheurd tijdschriften, knaagt blokken hout vd haard kapot en bijt aan planten. Ze wordt goed en vaak uitgelaten, waar mogelijk zonder riem. Het vreemde is: zij weet dat ze fout is geweest als ze iets kapot heeft gemaakt; als wij thuis/danwel beneden komen, gedraagt zij zich heel onderdanig, kruiperig en maakt zich heel klein. Jip wordt dan niet bestraft, maar de rommel wordt opgeruimd en Jip een tijd genegeerd. Wij weten dat het ras slim is, en onze Jip al helemaal. Het ziet er naar uit dat ze goed in de smiezen heeft dat ze iets fout heeft gedaan. Maar doet het alsnog. Wij hebben in de loop der jaren meerdere honden gehad, verschillende rassen ook. Ik was/ben altijd van mening dat sloop gedrag van honden komt door verveling en het niet kwijt kunnen van energie. Dit is met Jip absoluut niet het geval. Het enige wat ik kan bedenken is dat onze recente verhuizing wellicht een rol speelt. Jip vindt iedereen lief, maar hangt ook heel erg aan mij. Wellicht ook een soort van verlatingsangst oid. Indien iemand hier iets zinnigs op kan zeggen, wij horen graag!
Beste Marie – José,
Bedankt voor je bericht. Het is lastig om een situatie te beoordelen zonder het met eigen ogen te zien. Het kan in ieder geval nooit kwaad om een hondengedragsdeskundige te vragen om hulp.
Met vriendelijke groet,
Team HondenPassie.nl.