De oorsprong van de Hovawart is in Duitsland terug te vinden. In het verre verleden was dit ras in het land van onze oosterburen onwijs populair, met name voor het bewaken en beschermen van de gebouwen en landerijen van de adel. Vrij vertaald betekent het woord “Hovawart” in het Nederlanders “Hofbewaker”; daarmee wordt de essentie van deze hond eigenlijk in één woord prima samengevat.
Door de jaren heen is de Hovawart populair gebleven, maar is helaas het fokbeleid niet al te strikt opgevolgd. Mede hierdoor kent dit ras tegenwoordig meerdere gezondheidsproblemen. Mocht je graag een Hovawart in huis willen nemen, moet je bovendien onwijs stevig in je schoenen staan. Het gedrag van dit ras kent namelijk twee verschillende kanten, waardoor een zeer strikte en consequente opvoeding van immens belang is. Mocht je de Hovawart correct weten op te voeden, geniet je jarenlang van hem. Een gemiddelde Hovawart wordt 10 tot 14 jaar oud.
Samenvatting Hovawart
Dit zijn de belangrijkste eigenschappen van de Hovawart.
1. Uiterlijke kenmerken
De Hovawart is een slanke doch krachtige hond om te zien. Zijn lichaam heeft een indrukwekkende vorm en heeft behoorlijk stevige poten. Deze poten zorgen bovendien voor een behoorlijke schofthoogteDe hoogte vanaf de grond tot aan de bovenkant van de rug, gemeten bij de voorpoten.X: tussen de 63 en 70 centimeter bij een reu en tussen de 58 en 65 centimeter bij een teef.
De kop van een Hovawart is behoorlijk breed en kent een rechte voorsnuit. Zijn ogen staan ietwat verdrietig, waardoor hij niet altijd een even vrolijke uitstraling heeft. De ogen hebben overigens een ovaalachtige vorm en hebben een bruine kleur; de exacte kleur varieert van medium bruin tot donkerbruin. De driehoekvormige oren worden hangend gedragen en zijn relatief groot te noemen.
Een lichaamsdeel dat ook relatief groot te noemen is, is zijn hals. De hals van een Hovawart vormt de verbinding tussen zijn brede kop en zijn lange, rechte rug. Iets wat zeker bij zijn hals opvalt, is het feit dat deze atletisch doch krachtig is. Dat geldt overigens ook voor zijn rug. Zijn stevige en brede rug is behoorlijk diep te noemen en kent aan het einde een behoorlijk zware staart. Deze staart wordt door hem bij voorkeur hangend gedragen. Gedurende momenten van opwinding of tijdens activiteiten is het mogelijk dat hij deze staart krullend over zijn rug draagt.
Een Hovawart kan verschillende kleuren hebben; zwart, blond en een combinatie van zwart en blond komt verreweg het meeste voor. Volgens de rasstandaard is het wenselijk dat zijn vacht volledig zwart is, maar deze kleur vacht wordt in veel gevallen gecombineerd met blonde aftekeningen rondom de poten, de staartaanzet en de mondhoeken.
De vacht van een Hovawart bestaat uit twee verschillende soorten vachten; een lichte onderwol en een behoorlijk lange dekkende vacht. De lichte onderwol is opvallend, aangezien de onderwol bij andere hondenrassen vaak een stuk dikker is. De bovenvacht van een Hovawart is lang en licht golvend te noemen, maar kent rondom de poten, buik en staart extra bevederingHaren die beduidend langer zijn dan de rest van de vacht.X. Door deze extra bevedering heeft hij een ietwat wilde uitstraling.
2. Gedrag
Eerder in dit artikel gaven we al aan dat een Hovawart absoluut geen makkelijke hond is. Zijn karakter kent eigenlijk twee kanten en brengt daardoor de nodige aandachtspunten met zich mee. In veel karaktereigenschappen zijn bovendien veel verwijzingen naar het verleden van zijn voorouders te vinden. Zijn voorouders waren immers de bewakers van de adel en waren dus moedig, waaks en zelfverzekerd.
Precies die drie karaktereigenschappen zijn in het hedendaagse karakter ook duidelijk terug te zien. De Hovawart is een moedige hond die eigenlijk voor niemand uit de weg gaat. Hij is in staat om duidelijk onderscheid te maken tussen “zijn eigen familie” en “indringers”. Tegen zijn eigen familie is hij onwijs lief en vriendelijk, maar dat is absoluut niet het geval bij de indringers. Hij kan al met al niet als een allemansvriend bestempeld worden.
Dé 12-delige musthave puppy checklist
Het is overigens niet zo dat hij agressief gedrag gaat vertonen ten opzichte van andere mensen. Hij wil alleen zichzelf laten gelden en gebruikt daarvoor zijn zelfverzekerde houding. Bovendien is hij behoorlijk intelligent, waardoor hij in staat is om situaties prima in te schatten. Mocht het nodig zijn, is hij bereid om voor jou en voor zijn overige familieleden door het vuur te gaan.
Wellicht voel je het al aankomen; zijn gedrag kan ook de andere kant opschieten. Hij kan namelijk té waaks, té bazig, té dominant en/of té aanhankelijk worden. In die situaties heb je een hele zware kluif aan hem, aangezien je dan niet meer de volledige controle over hem hebt. Om die controle weer terug te krijgen, moet je onwijs veel inzet en respect gaan tonen. Mede hierdoor zijn wij genoodzaakt om aan te geven dat de Hovawart niet voor een ieder weggelegd is. Het is een hond met de nodige aandachtspunten; meer informatie over het opvoeden van dit ras is terug te vinden in dit artikel onder het kopje “opvoeding”.
Tot slot willen we benoemen dat hij relatief goed omgaat met kleine kinderen. Desalniettemin is het nóóit aan te raden om hem alleen te laten met (jonge) kinderen. Dat is eigenlijk vragen om problemen en moet dus ten koste van alles vermeden worden. Ook de omgang met andere honden kent de nodige aandachtspunten, waardoor de socialisatie op jonge leeftijd behoorlijk belangrijk is.
3. Verzorging
Bij het verzorgen van een Hovawart moet logischerwijs veel aandacht uitgaan naar de vacht. Deze vacht hoeft niet al te vaak geborsteld te worden; 1 á 2 keer per week is prima. Wat je echter wel het beste dagelijks kunt doen, is zijn vacht controleren op ophopend vuil en klitten. Doe dit met name tussen zijn tenen, rondom zijn ogen en rondom zijn oren. Die lichaamsdelen zijn een geliefde plek voor bacteriën en viezigheden om zich te gaan nestelen.
Het is onwijs belangrijk om het gedrag en de motoriek van jouw Hovawart regelmatig te controleren. Dit ras kent namelijk de nodige gezondheidsproblemen, waardoor het ras niet als supergezond bestempeld kan worden. Eén van de aandoeningen die veelvuldig voorkomt, is portosystemische shunt. Bij deze aandoening is sprake van een onjuiste lichaamsontwikkeling; een belangrijk bloedvat blijft dicht, waardoor een Hovawart zichzelf op jonge leeftijd kan gaan vergiftigen.
Ook heeft dit ras relatief vaak last van Degeneratieve Myleopathie, waarbij de zenuwen in de ruggenmerg afsterven. Deze aandoening kan op den duur zorgen voor beschadigingen aan de vitale organen. Ook komt een trage schildklier bovengemiddeld vaak voor; deze aandoening is met name te herkennen aan een vette en doffe vacht. Soms krijgt een Hovawart zelfs kale plekken in zijn vacht door de traag werkende schildklier.
Tot slot loopt dit ras ook nog een verhoogd risico op aandoeningen aan zijn gewrichten. Zowel heupdysplasie als osteochondritis dissecans komen met enige regelmaat voor. Bij heupdysplasie sluiten de onderdelen in het gewrichten niet (meer) goed op elkaar aan, waardoor deze onderdelen snel slijten. Het gehele gewricht slijt daardoor snel en dat levert onwijs veel pijn voor de Hovawart op. Dat is ook het geval bij osteochondritis dissecans; daarbij zweven kleine stukjes kraakbeen los in de gewrichten.
4. Opvoeding
Zoals eerder gezegd: de Hovawart is niet voor elk baasje weggelegd. Bij het opvoeden van dit ras moet je onwijs stevig in je schoenen staan en moet je je elke dag vol overgave bezig houden met zijn opvoeding. Op het moment dat je de opvoeding correct weet uit te voeren, geniet je van een lieve en aanhankelijke hond. Mocht je de opvoeding níet correct uit weten te voeren, maak je kennis met zijn duistere kant. In dat geval kan hij té waaks, té dominant of té bezitterig worden.
Allereerst is het advies om hem altijd met veel liefde en respect te behandelen. Hij zit niet te wachten op wilde armbewegingen of op stemverheffingen. Hij is juist op zoek naar die aai over zijn bol en een hechte band met jou. Die hechte band komt tot stand door hem vanaf het eerste moment met veel respect te behandelen en veel dingen samen met hem te ondernemen. Mede daarom is het advies om met hem naar een puppycursus te gaan.
Op de puppycursus kunnen jullie direct aan jullie onderlinge band werken, maar hij werkt ondertussen ook aan zijn socialisatie. Door zijn waakse karakter is hij niet altijd even vriendelijk tegen buitenstaanders, waardoor hij ook ietwat fel tegen andere honden kan doen. Door hem op jonge leeftijd met andere honden in aanraking te laten komen, voorkom je dat hij ongewenst gedrag ten opzichte van andere honden gaat vertonen.
Tot slot willen we je aanraden om hem zoveel mogelijk zelfvertrouwen mee te geven. Laat hem zelfstandig taken uitvoeren, beloon hem voor goed gedrag en laat hem blijken dat hij altijd op jou terug kan vallen. Het is een ras die veel waarde aan een hechte band met zijn baas hecht, maar door zijn moed is het ook een hond die graag taken zelfstandig uitvoert. Geef hem vanaf de allereerste dag voldoende zelfvertrouwen; dat is eigenlijk de sleutel bij het opvoeden van een Hovawart.
5. Beweging
Van nature vraagt een Hovawart niet om al te veel beweging. Hij vindt het namelijk ook prima om op zijn erf te liggen of om even een dagje rustig aan te doen. Juist daar schuilt het gevaar in; een Hovawart is namelijk gevoelig voor overgewicht. Zorg er dus voor dat je minimaal één keer per dag een flinke wandeling met hem maakt, aangezien hij anders al snel enkele kilo’s erbij krijgt.
Ook is het aan te raden om behendigheidsspelletjes en denkspelletjes met hem te spelen. Hij is gek op afwisseling en bovendien houd je hem hiermee mentaal ook in goede conditie.
Gezien zijn mogelijke gezondheidsproblemen is het belangrijk om zijn loopje regelmatig te observeren. Mocht je afwijkend loopgedrag constateren, is het advies om zo spoedig mogelijk naar de dierenarts te gaan. Voorkom bovendien dat hij veel abrupte bewegingen en/of scherpe bochten maakt.
6. Geschiedenis
Voor de geschiedenis van de Hovawart moeten we terug naar Duitsland. In het land van onze oosterburen vindt dit ras zijn oorsprong, maar het is niet volledig bekend wanneer dit ras voor het eerst het levenslicht zag. Sommige verhalen beweren dat het ras al sinds de 13e eeuw in Duitsland rondloopt, maar daar is niks met zekerheid over vast te stellen.
In het (verre) verleden werd dit ras veelvuldig door de Duitse adel gebruikt. Door zijn moed, intelligentie en waakse eigenschappen was het een prima hond voor deze doeleinden. Dat zag de Duitse adel al snel in, waardoor het ras binnen korte tijd relatief populair werd. Dit veranderde eigenlijk door de Eerste Wereldoorlog; gelukkig kwam zoöloog Kurt Friedrich König tijdig in actie. Hij wist het voortbestaan van dit ras tijdig te redden, waarna in 1959 voor het eerst de Hovawart in Nederland arriveerde. Sindsdien is het ras populair gebleven, maar kent het ras dus wel de nodige aandachtspunten. Mocht je een Hovawart in huis willen halen, moet je in ieder geval zeer stevig in je schoenen staan.
